De WAJONG-loterij: wie valt buiten de boot?

Als iemand met een WAJONG-uitkering van het UWV mag ik niet klagen, ook al klinkt dat misschien vreemd. Want ik zie dat anderen in een vergelijkbare situatie vaak worden afgewezen. Het UWV en de beleidsmakers zijn zo gefixeerd op 'iedereen aan het werk', dat ze niet zien dat de arbeidsmarkt daar helemaal niet op is ingericht.

De WAJONG-wet uit 2015 schiet tekort. Je komt alleen in aanmerking als je voor altijd niet kunt werken én dat ook nooit meer zult kunnen. Daardoor belanden veel mensen die echt niet kunnen werken in de bijstand. En dat systeem past gewoon niet. Je moet solliciteren (ook al kun je dat soms wel stopzetten), maar sommige gemeenten werken daar niet eens aan mee. Van maatwerk is geen sprake. Ook financieel zitten er veel haken en ogen aan: de bijstandsuitkering is vaak honderden euro's per maand lager dan de WAJONG. Daarnaast mag je in de bijstand nauwelijks spaargeld hebben of giften ontvangen, terwijl dat in de WAJONG veel soepeler is geregeld - logisch, want het is een andere doelgroep.

Dit komt allemaal doordat de regering vóór 2015 vond dat er te veel mensen in de WAJONG zaten. Ze dachten dat het aantal zou stijgen naar 400.000 mensen. Dat wilden ze niet, want volgens hen moet iedereen die kan meedoen in de samenleving aan het werk.

Uit deze bezuinigingen is het 'iedereen moet kunnen meedoen'-denken ontstaan. Maar is dat wel realistisch? De economie en arbeidsmarkt zijn niet ingericht - en vaak ook niet aan te passen - voor mensen met bepaalde beperkingen. Deze groep kan niet werken, maar krijgt nu een bijstandsuitkering of soms helemaal geen inkomen. Dat kan leiden tot schrijnende situaties.

Nee, dit betekent niet dat iedereen zomaar een uitkering moet krijgen. Maar we moeten wel zorgen voor een passend vangnet voor mensen die niet kunnen werken. Mijn voorstel: maak het mogelijk om de WAJONG niet alleen permanent, maar ook tijdelijk toe te kennen. Dan volgt er na een paar jaar een nieuwe beoordeling. Zo creëer je een eerlijker systeem voor mensen die door ziekte of beperking - tijdelijk of blijvend - niet kunnen werken.